CINIBA - CINiBA – biblioteka otwarta na świat: Tydzień Bibliotek i Dni Otwarte CINiB-y (9-14 maja 2022 r.)

Szanowni Państwo,

serdecznie zachęcamy do uczestnictwa w tegorocznej edycji Tygodnia Bibliotek (8-15 maja 2022 r.)! Jest to dziewiętnasta już odsłona inicjatywy Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. W 2022 roku jej hasło przewodnie brzmi „Biblioteka – świat w jednym miejscu”. Wydarzenia w CINiB-ie będą odbywać się w dniach 9-14 maja.

CINiBA z wielką radością włączyła się w ogólnopolskie obchody Tygodnia Bibliotek. Tegoroczne motto znakomicie koresponduje z ideą otwartości naszej książnicy, która w tym roku świętuje jubileusz 10-lecia.

Zapraszamy Państwa do odwiedzenia Centrum. W ramach Tygodnia Bibliotek – Tygodnia Otwartego CINiB-y będą odbywać się liczne wydarzenia edukacyjne i kulturalne: wykłady, warsztaty, wycieczki oraz gry terenowe. Prosimy pamiętać o rejestracji w przypadku chęci uczestnictwa w wydarzeniach z ograniczoną liczbą miejsc. Informacje znajdą Państwo w opisach aktywności.

9 maja (poniedziałek):

• otwarcie gry terenowej geocaching
• 11:00-11:30: Katowicki „rudzielec” – wykład o architekturze gmachu CINiB-y, Katarzyna Ossolińska, sala konferencyjna (poziom 0); wstęp wolny
• 11:30-12:00: Jesteśmy razem 10 lat! Otwarcie wystawy jubileuszowej, Sylwia Szulik, sala konferencyjna, hol główny (poziom 0); wstęp wolny
• 16:00-17:00: Wspaniały świat Piotrusia Królika, warsztaty dla dzieci o twórczości Beatrix Potter, Magdalena Niewiadomska, sala dydaktyczna (poziom 0); rejestracja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: łącznie 12 - dzieci wraz z opiekunami)

10 maja (wtorek)

• 10:00-11:00: 10 lat z Biblioteką otwartą! Wycieczka po CINiB-ie, w celu rejestracji na wycieczkę prosimy o wypełnienie formularza dostępnego na stronie "Wycieczki i prezentacje CINiB-y" i odesłanie go na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: 30)
• 13:00-14:00: Tips and tricks, wykład z prezentacją, Helena Paczuska, Science Direct, sala konferencyjna (poziom 0), wstęp wolny
  

  
  Jesteś młodym badaczem i nie wiesz jak się odnaleźć w gąszczu literatury naukowej? A może masz już doświadczenie w pracy naukowej, ale chciałbyś rozpocząć badania w nowym obszarze i potrzebujesz wskazówek ułatwiających przegląd literatury naukowej? Zapraszamy na szkolenie z wyszukiwania publikacji w ScienceDirect.

  ScienceDirect to pełnotekstowa platforma czasopism i książek największego wydawcy literatury naukowej, Elseviera. Baza ma charakter interdyscyplinarny – badacze z wszystkich dyscyplin mogą znaleźć coś interesującego. Publikacje są recenzowane, a większość czasopism jest indeksowana w bazach Scopus oraz Web of Science.

  Dzięki szkoleniu dowiesz się jak szybko i skutecznie wyszukiwać informacje. Poznasz sposoby budowania strategii wyszukiwania literatury, które pozwolą zaoszczędzić czas przeznaczony zwykle na żmudne przeglądanie niepasujących wyników. Dzięki wykorzystaniu wbudowanych narzędzi, które ułatwiają nawigowanie po bazie, szybko dotrzesz do właściwych publikacji, które będzie można pobrać i zapisać.
  
  

• 17:30-18:30: Czartak – upodobanie Ziemi Beskidzkiej w słowie i obrazie, wykład, Teresa Dudek-Bujarek, Stowarzyszenie Historyków Sztuki Oddział Górnośląski, sala konferencyjna (poziom 0); wstęp wolny
  

  
  Czartak to: nazwa literacko-artystycznego ugrupowania, powstałego 100 lat temu w Gorzeniu koło Wadowic i w Warszawie; tytuł interdyscyplinarnego czasopisma łączącego słowo drukowane z obrazem graficznym i nietuzinkową typografią, oraz miano stowarzyszeniowego wydawnictwa publikującego niskonakładowe książki, często o charakterze bibliofilskim. Wśród piszących i publikujących swoje wiersze, opowiadania, eseje, artystyczne manifesty, rozprawy krytyczne byli m.in.: Janina Brzostowska, Zofia Kossak-Szczucka, Edward Kozikowski, Bolesław Leśmian, Jan Nepomucen Miller, Tadeusz Szantroch, Jan Wiktor, Stanisław Ignacy Witkiewicz i Emil Zegadłowicz. Każde wydawnictwo opatrzone logo bractwa przygotowywane było w indywidualnej szacie graficznej, z jednostkowo zaprojektowaną okładką oraz zindywidualizowaną typografią, a pismu towarzyszyły teki graficzne. Z literatami ściśle współpracowali malarze i graficy, tacy jak: Julian Fałat, Zdzisław Gedliczka, Jan Hrynkowski, Jerzy Hulewicz, Ludwik Misky, Jan Mroziński, Edward Porządkowski, Zbigniew Pronaszko, Wacław Wąsowicz, Wojciech Weiss i inni. Połączył ich zachwyt nad Ziemią Beskidzką, bowiem, jak pisał E. Zegadłowicz do E. Kozikowskiego: Powietrze! Beskid niezrównany! Niebo, jakiego nigdzie nie ma! Rzeka niepodobna do innych rzek! I serca dookoła dobre i uczciwe!

11 maja (środa)

• 10:00-11:00: Wspaniały świat Piotrusia Królika, warsztaty dla dzieci o twórczości Beatrix Potter, Magdalena Niewiadomska, sala dydaktyczna (poziom 0); rejestracja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: łącznie 12 - dzieci wraz z opiekunami)
• 13:00-16:00: Czy CINIBA kryje jakieś tajemnice? Gra biblioteczna na wiedzę i orientację w CINiB-ie (dr Aneta Drabek, Elżbieta Adamek, Magdalena Niewiadomska); rejestracja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Edycja gry skierowana do młodzieży w wieku 13-15 lat (limit miejsc: 6 dwuosobowych zespołów).
• 16:00-17:00: Jesteśmy razem 10 lat – CINiBA od kulis. Wycieczka po CINiB-ie, w celu rejestracji na wycieczkę prosimy o wypełnienie formularza dostępnego na stronie "Wycieczki i prezentacje CINiB-y" i odesłanie go na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: 30)
• 17:30-18:30: W krainie ZOR. Koszutka w latach 1945-1956, wykład inaugurujący cykl Bibliotekarz z pasją, Katarzyna Ossolińska, sala konferencyjna (poziom 0); wstęp wolny
  
  Po II wojnie światowej zapadała decyzja o budowie na Koszutce osiedla, którego inwestorem był ZOR – Zakład Osiedli Robotniczych. Na dawnych terenach wiejskich o obszarze ponad 64 ha powstało Osiedle Robotnicze im. Julina Marchlewskiego. Do czasu wybudowania Osiedla Tysiąclecia było największym zespołem mieszkaniowym w Katowicach, liczącym ponad 12 tys. mieszkańców. Osiedle wzniesione w latach 1949-1956 stanowi doskonały przykład  budownictwa w stylu socrealizmu. Jego architektura i urbanistyka stawia je na równi obok takich realizacji jak Osiedle A w Tychach, czy Nowa Huta w Krakowie.

12 maja (czwartek)

• 10:00-11:00: 10 lat z Biblioteką otwartą! Wycieczka po CINiB-ie, w celu rejestracji na wycieczkę prosimy o wypełnienie formularza dostępnego na stronie "Wycieczki i prezentacje CINiB-y" i odesłanie go na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: 30)
  
• 11:00-12:30: Od renesansu do awangardy, czyli co skrywają biblioteczne magazyny, prezentacja zbiorów specjalnych i wybranych kolekcji książek, dr Marzena Smyłła, czytelnia prasy bieżącej (poziom 2); rejestracja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: 25)
  
  

  Współczesna literatura naukowa i dydaktyczna rozlokowana w znaczonej części w strefach wolnego dostępu CINIB-y to część zbiorów, jakimi dysponuje biblioteka. Gmach Centrum posiada obszerne magazyny, w których przechowywane są wielotysięczne zbiory. Część z nich to liczący kilkadziesiąt tysięcy jednostek księgozbiór historyczny BUŚ (rękopisy, stare druki, dzieła XIX wieczne i wydane w I połowie XX wieku), który obejmuje pomnikowe dzieła literatury polskiej i obcej z wielu obszarów wiedzy.

  Podczas prezentacji będzie można z bliska obejrzeć cenne zbiory na co dzień przechowywane w chronionych i niedostępnych dla czytelnika strefach biblioteki. Będą wśród nich druki wydane pomiędzy wiekiem XV a XX, książki wyróżniające się wiekiem, formą, proweniencją, oprawą, zdobieniami, ilustracjami, rozwiązaniami typograficznymi, pierwsze edycje ważnych dla literatury dzieł, dzieła słynnych oficyn drukarskich.

• 15:00-19:00: Krótkie ćwiczenie z niepewności, warsztaty twórczego pisania, Marzena Boniecka, sala dydaktyczna (poziom 0), rejestracja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: 10)
  
  
  Warsztaty skupione są wokół myślenia o pisaniu jako metaforze istnienia na granicy ­­– na granicy światów (zmyślonych i prawdziwych), na granicy brania i wytracania (siebie), na granicy różnych czasów. Jeśli biblioteka to „świat w jednym miejscu”, mieszczą się w nim także próby wyjaśnienia tego, co ulotne, najbardziej kruche i ludzkie. Próby zrozumienia, niekiedy pogodzenia się z naturą przemijania. To, co dla jednych będzie stratą, dla innych stanie się zyskiem ­– i odwrotnie. Podczas warsztatów, za pomocą małych form pisarskich, spróbujemy uchwycić tę niepewność, opowiedzieć ją. Zajęcia będą składały się z dwóch części, których wspólnym elementem będzie oswajanie niepokoju (także pisarskiego) i zaskoczenie.
  Kluczem do indywidualnej oraz wspólnej pracy staną się wyrwane z kontekstu słowa dotyczące przemijania, które uczestniczki i uczestnicy warsztatów wylosują na początku zajęć. Słowa te mają być pretekstem, a nie ograniczeniem, do stworzenia własnych, autorskich tekstów. Wspólnie omówimy je także pod względem stylistycznym (warsztatowym).

• 17:30-18:30: Kolekcja i jej ochrona na przykładzie księgozbioru Zofii i Zygmunta Żuławskich ze zbiorów BUŚ, wykład, dr Katarzyna Kwaśniewicz (Archiwum Państwowe w Katowicach), dr Marzena Smyłła (CINiBA), sala konferencyjna (poziom 0); wstęp wolny
  

  
  Szczególne miejsce w zbiorach BUŚ zajmuje zabytkowy księgozbiór Zofii i Zygmunta Żuławskich. Najstarsze druki z tej kolekcji pochodzą z wieku XVI a najnowsze z połowy wieku dwudziestego. Uwagę przyciągają liczne pierwodruki m.in. dzieł A. Mickiewicza, J. Słowackiego, C. K. Norwida czy H. Sienkiewicza, T. Czyżewskiego, egzemplarze z dedykacjami i znakami proweniencyjnymi. Właściciele dbali o staranny dobór egzemplarzy, lecz również troszczyli się o stronę estetyczną i zabezpieczenie księgozbioru. Wysoko cenili staranne oprawy introligatorskie, których wykonanie zazwyczaj powierzali cenionej krakowskiej pracowni Roberta Jahody. Bibliofilską kolekcję książek oraz sylwetki jej właścicieli wraz kontekstem epoki przedstawi dr Marzena Smyłła.

  Zbiory biblioteczne szczególnie narażone są na uszkodzenia mechaniczne i chemiczne. Najczęściej ślady zniszczeń noszą na sobie oprawy chroniące bloki ksiąg. Wykonane z różnych materiałów - ze skór, pergaminu, płótna lub papieru - wymagają nie tylko umiejętności identyfikowania ich ale przede wszystkim troskliwej opieki. Znajomość zagrożeń i metod przeciwdziałania im ułatwia otaczanie ochroną cennych kolekcji. O tym jak prawidłowo opiekować się księgozbiorem - co należy, co można a czego unikać opowie dr Katarzyna Kwaśniewicz, kierownik Oddziału konserwacji jednostkowej i masowej oraz reprografii AP w Katowicach.

13 maja (piątek)

• 16:00-17:00: Jesteśmy razem 10 lat – Masz to w CINiB-ie. Wycieczka po CINiB-ie, w celu rejestracji na wycieczkę prosimy o wypełnienie formularza dostępnego na stronie "Wycieczki i prezentacje CINiB-y" i odesłanie go na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (limit osób: 30)
• 16.15-19:20: Wielcy Polacy – nieznani wynalazcy – wykłady, prezentacje, filmy zrealizowane w ramach projektu poświęconego wybranym sylwetkom wybitnych polskich naukowców (Stowarzyszenie Nostra Patrumque Memoria – Historia na Dotyk we współpracy z CINiB-ą). Prezentacje i wykłady prowadzone będą przez studentów, doktorantów oraz członków stowarzyszenia; sala konferencyjna (poziom 0); wstęp wolny
  
  16.25-16.45
  Utracone dziedzictwo – przeglądowe dzieje nauki polskiej, wykład Artur Kurkiewicz, prezes Stowarzyszenia NPM
  16.45-17.00
  Karol Adamiecki – znany nieznany, wykład gościa specjalnego – dr. hab. Alojzego Czecha, prof. UE z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
  17.00-18.00
  Prezentacja sylwetek wybitnych polskich naukowców prezentowanych w ramach projektu Wielcy Polacy – nieznani wynalazcy (sylwetki bohaterów omówione zostaną przez członków i sympatyków stowarzyszenia)
  18.00-18.30
  Prezentacja jednego z filmów oraz spotkanie z Kamilem Niesłonym i Maciejem Marmolą, twórcami serii krótkich filmów o bohaterach projektu.
  18.30-18.50
  Spotkanie z gościem specjalnym – dr. Jarosławem Dudą (Uniwersytet Jagielloński).
  
  dr Jarosław Duda - twórca komputerowego Kodowania ANS (z ang. Asymmetric Numeral Systems), które pozwoliło na poprawę kompresji danych, przyspieszając nawet 30-krotnie w porównaniu ze starymi metodami. Jest wykorzystywane m.in. w produktach firm Apple, Facebook, Google, w jądrze systemu Linux. Metoda zapisuje również nowy standard JPEG XL, który m.in. pozwala na ok. trzykrotne zmniejszenie zdjęć i plików graficznych w porównaniu z obecnym JPEG.
  
  18.50-19.20
  Spotkanie z gościem specjalnym – prof. dr. hab. Jackiem Jemielitym (Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego).
  
  Prof. dr hab. Jacek Jemielity należy do grona światowych liderów w zakresie chemicznego modyfikowania mRNA. Zespół prof. Jemielitego odkrył uniwersalne końcówki cząsteczek mRNA (tzw. Kap 5'), które pozwalają zwiększyć trwałość mRNA w komórce. Wynalazek ten możne być stosowany przy produkcji ulepszonych szczepionek przeciwnowotworowych; może wpierać produkcję białek, których zbyt niski poziom odpowiedzialny jest za różne choroby; umożliwia przeprogramowanie komórek macierzystych na potrzeby medycyny regeneracyjnej. Współodkrywcami są prof. dr hab. Edward Darżynkiewicz i dr Joanna Kowalska.
  
  19:20-19:30 – podsumowanie i dyskusja.

14 maja (sobota)