CINIBA - Home

Torkat. 90 lat historii

Miasto Katowice, Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka oraz Fundacja Dom Modernisty zapraszają na wystawę i wykład dr Anety Borowik pt. Torkat - pierwszy w Polsce tor łyżwiarski. 90 lat historii.

Spotkanie odbędzie się 18.11.2019 r. o godzinie 17.00 w sali konferencyjnej, CINiBA ul. Bankowej 11a, poziom 0. Wstęp wolny.

Wystawa ma na celu pokazanie bogatej historii pierwszego w Polsce sztucznego toru łyżwiarskiego – katowickiego Torkatu. Powstał w 1930 r. z inicjatywy miłośników łyżwiarstwa, między innymi radcy budowlanego Lucjana Sikorskiego, który stanął na czele spółdzielni finansującej inwestycję. On również zaprojektował modernistyczny gmach wzniesiony przy ulicy Bankowej, projektantem urządzenia sztucznego lodowiska był znany czeski konstruktor inżynier Kolda, a urządzenia zamrażające pochodziły z Brneńskiej Fabryki Maszyn z Brna (Czechosłowacja). Torkat składał się z trzech części: chłodzonej tafli o wymiarach 63x38 m, odkrytych trybun na 6500 widzów oraz budynku klubowo-technicznego. Uroczystość otwarcia trwała dwa dni – od 7 do 8 grudnia 1930 r., a uświetniły ją występy światowej sławy łyżwiarzy oraz znakomitych drużyn hokejowych. Budowa Torkatu przyczyniła się do intensywnego rozwoju hokeja i łyżwiarstwa figurowego nie tylko na Śląsku, ale również w całej Polsce. Obiekt był świadkiem wielkich emocji sportowych dostarczanych przez pojedynki znakomitych drużyn hokejowych oraz mistrzów łyżwiarskich. Po II wojnie światowej został wyremontowany i uruchomiony w 1949 r. Po pożarze zdecydowano o jego odbudowie, ale w zmienionej, bardziej monumentalnej formie. Projektantami nowego budynku byli znani architekci - Henryk Buszko i Aleksander Franta. Prostokątną taflę otaczały z czterech stron wysokie trybuny mogące pomieścić 15 000 osób. Na Torkacie obywały się międzynarodowe i ogólnopolskie zawody sportowe w hokeju na lodzie, łyżwiarstwie figurowym, szermierce, tenisie i zapasach. W sezonie letnim wykorzystywano go jako boisko, salę koncertową, a nawet kino letnie dla 6000 widzów. Był świadkiem występów międzynarodowych gwiazd, m.in. Elli Fitzgerald oraz koszykarzy z Harlem Globetrotters. 29 sierpnia 1973 r. Torkat spłonął i nie został odbudowany. W jego miejscu stoi obecnie ikoniczny i nowoczesny gmach Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej.

Wykład dr Anety Borowik będzie okazją do poznania nieco zapomnianej, ale przecież bardzo bogatej historii pierwszego polskiego sztucznego lodowiska – katowickiego Torkatu. Jego kolejne siedziby odznaczały się ciekawą formą architektoniczną i były projektowane przez wybitnych twórców - Lucjana Sikorskiego, Henryka Buszkę i Aleksandra Frantę. Szczególnie nieco zapomniana postać Sikorskiego jest warta przypomnienia – jako wieloletni architekt miejski miał olbrzymi wpływ na unowocześnienie Katowic oraz regionu górnośląskiego. Spotkanie stanie się również okazją do zastanowienia się nad rolą Torkatu w rozwoju sportów zimowych na Śląsku. Prelekcji będzie towarzyszyć pokaz unikatowych archiwalnych fotografii pochodzących m.in. ze zbiorów Muzeum Historii Miasta Katowic, Mariana Lubiny oraz archiwalnych planów architektonicznych z Archiwum Urzędu Miasta Katowice.

Dr Aneta Borowik pochodzi ze Śląska. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie uzyskała stopień doktora. Od wielu lat jest związana z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, obecnie z Instytutem Nauk o Sztuce. Pracuje również w Instytucie Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej.

Uczestników spotkania przywita dyrektor Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej prof. dr hab. Dariusz Pawelec, który opowie również o historii nowego budynku Centrum.

Po wykładzie będzie możliwość zwiedzenia budynku CINIB-y w towarzystwie przewodnika.

Zadanie jest współfinansowane z budżetu miasta Katowice.